W dniu 23 kwietnia br. Komitet Monitorujący Program Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki przyjął uchwałę dotyczącą nowych zasad oceny projektów w Ścieżce SMART. W niniejszym artykule przeprowadzimy Państwa przez najistotniejsze zmiany tego najważniejszego konkursu dla polskiego potencjału innowacyjnego.

Ocena dwuetapowa

Pierwszą modyfikacją względem dotychczasowych konkursów jest wprowadzenie dwóch etapów oceny projektów. Celem zmiany jest usprawnienie całego procesu oceny poprzez wyeliminowanie z dalszej oceny, projektów nie spełniających kryterium innowacyjności oraz nie mających charakteru badawczo-rozwojowego.

W Etapie 1 ocenione zostanie:

1. Ocena wybranych kryteriów obligatoryjnych (TAK/NIE) wspólnych dla projektu:
• Kwalifikowalność wnioskodawcy
• Zgodność z zakresem naboru

2. Ocena wybranych kryteriów obligatoryjnych (TAK/NIE) dla modułów B+R / Wdrożenie innowacji:

Aby przejść do drugiego etapu, projekt będzie musiał uzyskać pozytywną ocenę w ramach wszystkich powyższych kryteriów.

W Etapie 2 ocenione zostaną:
1. Pozostałe kryteria obligatoryjne wspólne dla projektu:
• Projekt spełnia efekt zachęty
• Zdolność wnioskodawcy do finansowej realizacji projektu
• Projekt spełnia horyzontalne zasady równości szans i niedyskryminacji
• Projekt jest zgody z Kartą Praw Podstawowych
• Projekt jest zgodny z Konwencją o Prawach Osób Niepełnosprawnych
• Projekt spełnia zasadę zrównoważonego rozwoju
• Projekt obejmuje moduł obligatoryjny
• Współpraca przedsiębiorców innych niż MŚP
• Zgodność z zakresem naboru (jeśli dotyczy) – moduły fakultatywne
2. Pozostałe kryteria obligatoryjne dla poszczególnych modułów
3. Kryteria rankingujące wspólne dla projektu:
• Innowacja w skali minimum krajowej jest efektem wyników prac B+R
• Potencjał innowacji do transformacji rynku
• Ekoinnowacja na poziomie kraju
• Innowacja cyfrowa na poziomie kraju
• Współpraca w związku z projektem
• Społeczne znaczenie innowacji
4. Ewentualnie kryteria rozstrzygające
• Innowacja w skali minimum krajowej jest efektem wyników prac B+R
• Potencjał innowacji do transformacji rynku
• Ekoinnowacja na poziomie kraju – nowe kryterium rozstrzygające

Finansowe progi wejścia do konkursu
Dotychczas finansowy próg wejścia w zakresie wartości wydatków kwalifikowanych obejmował tylko duże przedsiębiorstwa (1 milion złotych). Od najbliższego naboru, zarówno duże przedsiębiorstwa, jak i MŚP będą musiały wykazać co najmniej 3 miliony złotych kosztów kwalifikowanych. Przy większej ilości modułów obligatoryjnych, próg obejmować będzie jeden z nich.
Celem zmiany w tym zakresie jest zmniejszenie ogólnej liczby wnioskodawców, którzy mogą składać wnioski w konkursach regionalnych.

Koniec z wymogiem posiadania umowy z krytycznym podwykonawcą
W nowym naborze nie będzie wymagane posiadanie umowy z „krytycznym” podwykonawcą w projekcie. Tym samym jego wybór poprzez Bazę Konkurencyjności już przed złożeniem wniosku nie będzie już niezbędny. To zmiana zdecydowanie na plus, bowiem po pierwsze sama kwestia „krytyczności” podwykonawcy była dla wnioskodawców niejasna, a po drugie dla części podwykonawców, było uciążliwe wiązanie się umową dotyczącą hipotetycznego projektu realizowanego w przypadku powodzenia ubiegania się o dofinansowanie.

Nowe obowiązkowe załączniki
Dotychczas jedynym obowiązkowym załącznikiem składanym razem z wnioskiem o dofinansowanie był model finansowy. Od najbliższego naboru niezbędne będzie potwierdzenie deklarowanej współpracy z jednostką badawczą, organizacją pozarządową, a dla dużych przedsiębiorstw – także obligatoryjną współpracę z MŚP. Potwierdzenie wymagać będzie załączania umów współpracy. Zmiana oznacza przede wszystkim kolejne obowiązki po stronie wnioskodawcy.

Kryteria w module B+R i wdrożenie innowacji
W module B+R doprecyzowano, na czym ma polegać „wdrożenie projektu” w ramach kryterium dotyczącego potencjału do wdrożenia wyników modułu. Wprowadzono zapis: „ocenimy, czy: wdrożenie innowacyjnego rozwiązania zostało zaplanowane w ramach tego samego projektu w module Wdrożenie innowacji lub poza projektem, nie później niż 5 lat od zakończenia modułu B+R; termin zaplanowanego wdrożenia jest racjonalny i uzasadniony”.

Dla obu modułów tym razem jasno podkreślono, że w kryteriach dotyczących wskaźników dla modułów nie są oceniane:
• wskaźniki środowiskowe – bo podlegają ocenie w kryterium Projekt spełnia zasadę zrównoważonego rozwoju,
• wskaźnik rezultatu Przychody ze sprzedaży nowych lub udoskonalonych produktów/usług – bo podlega ocenie w kryterium Potencjał do wdrożenia wyników modułu.

Czego nie zmieniono?
W konkursie nie wprowadzono żadnych istotnych zmian dotyczących kryteriów wyboru projektów. Nie wprowadzono nawet zmian uszczegóławiających bądź wyjaśniających kryteria. Pozostały liczne kryteria obligatoryjne „zerojedynkowe”, których niespełnienie eliminuje projekt. Nie zrezygnowano też z kryteriów „kaskadowych” czyli takich, których spełnienie wprost wynika ze spełnienia innych. Przykładem takiego kryterium jest „Projekt obejmuje moduł obligatoryjny”, które otrzymuje ocenę „TAK”, jeżeli co najmniej jeden moduł obligatoryjny w projekcie otrzyma oceny „TAK” we wszystkich kryteriach obligatoryjnych dla tego modułu.

Podsumowanie
Instytucje PARP i NCBR zdecydowanie wyciągają wnioski z pierwszych dwóch zakończonych naborów w ramach Ścieżki SMART. Zmiany przede wszystkim mają na celu usprawnienie i skrócenie czasu oceny wniosków. Obecnie według komunikatów PARP, ocena wniosków w zakończonym w listopadzie 2023 r. konkursie dla MŚP ma trwać prawie 11 miesięcy, natomiast NCBiR planuje publikację list rankingowych do 23 sierpnia br.

Mimo to nastawiamy się na kolejne pozytywne zmiany nadchodzące wraz z zakończeniem kolejnych naborów, gdyż zgodnie z nieoficjalnymi zapowiedziami, Ścieżka SMART ma potrwać aż do końca perspektywy funduszy unijnych na lata 2021 – 2027.
Zachęcamy do śledzenia kolejnych naszych newsletterów oraz aktualnych informacji na stronie www.czasnadotacje.pl, na temat możliwości pozyskania dofinansowania ze środków europejskich.