Czym jest ulga na złe długi?

Ulga na złe długi pozwala sprzedawcy na odzyskanie kwoty podatku należnego od danej czynności w sytuacji, w której nie uzyskał on za nią zapłaty. Natomiast nabywca zobowiązany jest do skorygowania VAT odliczonego od faktury, która nie została zapłacona w terminie. Ulga na złe długi ma zastosowanie do zobowiązań, które nie zostały uregulowane w terminie co najmniej 90 dni. Dodatkowo, aby móc skorzystać z ulgi należy spełnić poniższe warunki:

1. dostawa towaru lub świadczenie usług została dokonana na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub w trakcie likwidacji;
2. w dniu poprzedzającym dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której zawarta będzie korekta z tytułu ulgi na złe długi zarówno wierzyciel, jak i dłużnik są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, natomiast dłużnik nie jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub w trakcie likwidacji;
3. od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność, nie upłynęło więcej niż 2 lata podatkowe, licząc od końca roku, w którym faktura ta została wystawiona.

Zmiany wprowadzone pakietem Slim VAT 2

Opublikowany 6 września 2021 r. pakiet zmian dotyczący VAT, zawiera w swojej treści także odniesienia do ulgi na złe długi.

Zgodnie z ustawą, korzystanie z ulgi na złe długi będzie możliwe:

• jeżeli na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której podatnik dokona korekty, będzie on zarejestrowany jako podatnik VAT czynny,
• w przypadku dostawy towaru lub świadczenia usług dokonanych na rzecz podmiotu zarejestrowanego jako podatnik VAT, który w danej transakcji nie występuje w charakterze podatnika VAT, po spełnieniu dodatkowych wymogów, tj.:
  1. gdy wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego lub;
  2. gdy wierzytelność została wpisana do rejestru długów prowadzonego na poziomie krajowym lub;
  3. gdy wobec dłużnika ogłoszono upadłość konsumencką na podstawie odrębnych przepisów.

Powyższe oznacza zniesienie wymogu, aby dłużnik był czynnym podatnikiem VAT oraz możliwość stosowania ulgi na złe długi również w przypadku, kiedy dłużnik objęty jest postępowaniem upadłościowym lub jest w trakcie likwidacji. Bez zmian pozostał natomiast warunek posiadania przez dostawcę usług statusu podatnika VAT czynnego. Poza tym przepisy nakładają dodatkowe obowiązki weryfikacyjne w przypadku dostawy na rzecz podatników VAT czynnych występujących w transakcji nie jako podatnicy tego podatku.

Wątpliwości budzi natomiast punkt dotyczący wpisu wierzytelności do rejestru długów na poziomie krajowym, który może prowadzić do różnej – nierzadko odmiennej – interpretacji przepisów przez podatników.

Zaskakujący jest również fakt, że zmiany nie wprowadzają analogicznego rozwiązania w odniesieniu do wierzyciela. W celu skorzystania z ulgi na złe długi przez wierzyciela nadal konieczne jest posiadanie statusu zarejestrowanego podatnika VAT.

Zmiany wprowadzone pakietem Slim VAT2 wydłużają również termin na skorzystanie z ulgi na złe długi z 2 do 3 lat licząc od końca roku, w którym wystawiona została faktura dokumentująca niespłaconą wierzytelność.

Wyrok TSUE z 15 października 2020 r.

Powyższe zmiany stanowią pokłosie wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE”), który w wyrok z dnia 15 października 2020 r. (sygn. C-895/19) orzekł o niezgodności polskich regulacji z Dyrektywą VAT.

Zgodnie z wytycznymi TSUE: „art. 90 dyrektywy 2006/112 należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie przepisom krajowym, które uzależniają obniżenie podstawy opodatkowania VAT od warunku, by w dniu dostawy towaru lub świadczenia usług, a także w dniu poprzedzającym dzień złożenia korekty deklaracji podatkowej mającej na celu skorzystanie z tego obniżenia dłużnik był zarejestrowany jako podatnik VAT i nie był w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji, zaś wierzyciel był w dniu poprzedzającym dzień złożenia korekty deklaracji podatkowej nadal zarejestrowany jako podatnik VAT.”

Poprzez wprowadzenie pakietu Slim VAT2 wskazane przez TSUE wymogi naruszające integralność polskich przepisów z unijną dyrektywą zostały usunięte.

Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani tym, jak zmiany w zakresie ulgi na złe długi mogą wpłynąć na Państwa biznes zapraszamy do kontaktu!

Łukasz Zdeb, Starszy konsultant w Accreo