Estoński CIT (czyli zgodnie z nazewnictwem Ustawy o CIT ryczałt od dochodów spółek) to nowoczesny, prosty i oszczędny sposób opodatkowania, który pozwala:

• w dużym stopniu zmniejszyć obciążenia podatkowe (dla małych podatników podatek wyniesie tylko 20% zamiast 26,29%, a dla pozostałych podatników – łącznie tylko 25% zamiast 34,39%);
• zminimalizować rozliczenia z urzędem skarbowym;
• uprościć księgowość prowadzoną w przedsiębiorstwie.

Co bardzo istotne, Estoński CIT daje możliwość swobodnego określenia momentu, w którym nastąpi opodatkowanie (dopiero wypłata zysku, a nie na bieżąco), i pozwala przeznaczać zaoszczędzone na podatku CIT pieniądze na cele związane z bieżącą działalnością firmy.

Od 1 stycznia 2023 roku został rozszerzony katalog podmiotów, które mogą skorzystać
z estońskiego CIT-u. Aktualnie taką możliwość mają spółki z o.o., spółki akcyjne, proste spółki akcyjne, spółki komandytowe oraz spółki komandytowo-akcyjne.

W poniższym artykule przedstawiamy Państwu najciekawsze kwestie, które zostały poruszone przez podatników i organy w 2023 roku. Zapraszamy do dalszej lektury.

1. Umowa powiernicza a Estoński CIT

Opisywana przez nas sprawa dotyczy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która posiada udziały w spółkach jawnych. Spółka chciała „ominąć” warunek dotyczący braku posiadania ogółu praw
i obowiązków w spółkach osobowych, aby wejść w Estoński CIT. Jej pomysł polegał na zawarciu umowy powiernictwa.

Umowa powiernicza to umowa nienazwana, przez co w myśl art. 750 KC należy do niej stosować przepisy o zleceniu uregulowane w art. 734-751 KC. Stronami tej umowy jest: powierzający oraz powiernik. Jej głównym założeniem jest wykonanie pewnej usługi przez powiernika na rzecz powierzającego (np. nabycia rzeczy).

W związku z tym Spółka wpadła na pomysł jak można spełnić ten warunek, bez konieczności „wyjścia” ze spółek osobowych. Jej rozwiązanie polegało na zawarciu umowy powierniczej, na podstawie której ona jako Powierzająca przeniesie własność ogółu praw i obowiązków w spółkach jawnych na Powiernika, który będzie, m.in. wykonywał je we własnym imieniu, w związku z czym będzie on otrzymywać wynagrodzenie. Dodatkowo Powierzająca zobowiąże się do braku żądania wypłaty zysku ze spółek jawnych przez cały czas trwania umowy.

Pomysł ten nie został zaaprobowany przez dyrektora KIS. Jego zdaniem pomimo zawarcia umowy powiernictwa, w której Spółka zobowiąże się m.in. do niepobierania zysków z tych spółek, to jednak dalej prawo związane z ogółem praw i obowiązków będzie jej przysługiwać. Dodatkowo
w omawianym artykule jako warunek możliwości wyboru opodatkowania Estońskim CIT-em został zawarty koniec pkt 5 zapis, iż podatnik nie może posiadać żadnych praw majątkowych ze stosunku prawnego o charakterze powierniczym. W związku z powyższym organy uznały stanowisko podatnika za nieprawidłowe.

Interpretacja indywidualna z dnia 28 lutego 2023 roku (sygn. 0111-KDIB1-2.4010.812.2022.1.AK)

Przedstawiona interpretacja to nie jest odosobniony przypadek, lecz potwierdzenie stanowiska organu, który doszedł do takich samych wniosków w interpretacji indywidualnej z dnia 20 lutego 2023 roku (sygn. 0111-KDIB1-2.4010.745.2022.2.AK), w której podatnik wpadł na taki sam pomysł jak przedstawiony powyżej.

2. Wspólnik spółki cichej a opodatkowanie Estońskim CIT

Jednym z kluczowych warunków, aby wybrać ryczałt od dochodów spółek, jest „nie posiadanie udziałów w kapitale innej spółki, tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną oraz innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym”.

Z tego powodu bardzo ciekawa jest interpretacja indywidualna z dnia 1 lutego 2022 roku (sygn. 0111-KDIB1-1.4010.806.2022.1.SG), w której to organ podatkowy potwierdził, iż spółka, która jest stroną umowy spółki cichej, jest uprawniona do wyboru jako formy opodatkowania ryczałtu od dochodów spółek.

Zanim jednak przejdziemy do sedna sprawy, warto wyjaśnić, co to w ogóle jest spółka cicha. Spółka cicha była formą działalności gospodarczej, która była uregulowana przepisami kodeksu handlowego z 27 czerwca 1934 roku. Aktualnie, spółka cicha nie jest formą uregulowaną prawnie, natomiast możemy uznać, iż została ona opisana w art. 3531 KC, w myśl którego „Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego”. Spółka cicha polega na tym, iż występuje w niej przynajmniej jeden wspólnik cichy, który wnosi wkład majątkowy do przedsiębiorcy, przez co staje się uczestnikiem w zyskach jawnego wspólnika. W takiej sytuacji majątek należy do przedsiębiorcy, który ponosi całkowitą odpowiedzialność za prowadzenie działalności włącznie z odpowiedzialnością finansową. Uczestnictwo wspólnika cichego (inwestora) nie jest ujawniane, z czego wynika nazwa spółki. Taka spółka nie wymaga wpisu do KRS ani CDEIG. Podmiot ten nie musi również opłacać ubezpieczenia społecznego lub składek zdrowotnych. Jedyne czym ryzykuje cichy wspólnik, to utratą majątku przekazanego jawnemu wspólnikowi. Dodatkowo strony, które zawierają taką umowę nie podlegają pod PCC, ponieważ taka umowa nie została wymieniona w katalogu czynności cywilnoprawnych.

Przechodząc do meritum sprawy, w opisywanej przez nas interpretacji Wnioskodawca wskazał, iż jest spółką z o.o. oraz że planuje wybrać opodatkowanie Estońskim CIT. Następnie oznajmił, iż spełnia wszystkie warunki, dotyczące wejścia w ten reżim, aczkolwiek jego wątpliwość dotyczy zawiązana planowanej przez niego spółki cichej (Spółka stałaby się cichym wspólnikiem). W stanie faktycznym wskazał, iż na mocy całego przedsięwzięcia uzyska on udział w potencjalnych zyskach przedsiębiorstwa jawnego, ale nie będzie on ponosić odpowiedzialności za żadne zobowiązania przedsiębiorstwa jawnego. Umowa zostanie zawarta na czas niekreślony. Wątpliwości dotyczyły możliwości skorzystania przez stronę umowy spółki cichej z Estońskiego CIT-u.

Stanowisko organu okazało się pozytywne dla podatnika. W uzasadnieniu wskazano, iż bycie stroną umowy spółki cichej nie zostało wymienione w art. 28j jako warunek uniemożliwiający opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek. Uczestnictwo w spółce cichej nie jest tożsame z posiadaniem ogółu praw i obowiązków spółki osobowej ani udziałami w spółce kapitałowej. Tak samo spółka cicha nie posiada osobowości prawnej, wspólnicy tej spółki realizują po prostu wspólne przedsięwzięcie.
W związku z powyższym Wnioskodawca jako cichy wspólnik w spółce cichej może skorzystać z tej alternatywnej formy opodatkowania.

Interpretacja indywidualna z dnia 1 lutego 2023 roku (sygn. 0111-KDIB1-1.4010.806.2022.1.SG)

3. Brak uznania wypłaty pieniędzy ze spółki za ukryty zysk

Ostatnią, a zarazem najciekawszą interpretacją, którą opiszemy w niniejszym artykule, jest interpretacja indywidualna z dnia 24 lutego 2023 roku (sygn. 0114-KDIP2-2.4010.291.2022.2.ASK).

W stanie faktycznym Wnioskodawca wskazał, iż jest spółką komandytowo-akcyjną, której komplementariusz jest zarazem jej akcjonariuszem. Poprzez pełnioną funkcję akcjonariusza, został na mocy umowy spółki zobligowany do wykonywania powtarzalnych świadczeń niepieniężnych za wynagrodzeniem polegających na m.in.: pozyskiwaniu nowych dostawców, badania jakości towaru oraz aktualizacji strony internetowej. Oprócz powyższego otrzymuje on również wynagrodzenie za prowadzenie spraw spółki jako komplementariusz. W związku z powyższym Wnioskodawca zadał pytanie, czy wynagrodzenie otrzymywane przez komplementariusza, który pełni zarazem role akcjonariusza, zostanie uznane za ukryty zysk? Zdaniem spółki, nie będzie to ukryty zysk.

Po przeanalizowaniu stanu faktycznego organ podatkowy uznał stanowisko podatnika za prawidłowe. W uzasadnieniu dyrektor KIS wskazał, iż wynagrodzenie wypłacane komplementariuszowi będącemu jednocześnie akcjonariuszem w związku z prowadzeniem przez niego spraw spółki oraz w związku ze świadczeniem powtarzających się świadczeń niepieniężnych nie będą stanowić ukrytego zysku, ponieważ są one tak naprawdę dla Wnioskodawcy kosztem.

***

Rok 2022 przyniósł skokowy wzrost popularności Estońskiego CIT wśród naszych klientów. Gorąco zachęcamy wszystkich zainteresowanych do kontaktu z Accreo.

Nasi eksperci przedstawią:
• najistotniejsze warunki wejścia w Estoński CIT oraz zalety tego systemu,
• przyczyny istotnego wzrostu zainteresowania opodatkowaniem w ramach Estońskiego CIT,
• przykłady wątpliwości w zakresie rozpoznania określonych zdarzeń gospodarczych w systemie Estońskiego CIT,
• działania, które warto przedsięwziąć przed podjęciem decyzji o wejściu w opodatkowanie Estońskim CIT.