Na portalu Gram w zielone można dowiedzieć się o wielu aspektach prowadzenia projektów fotowoltaicznych. Czytelnikom nie obce więc pewnie jest pojęcie kontraktu EPC. Firmy świadczące usługi na podstawie takiej złożonej umowy zajmują się zarówno projektowaniem instalacji, jaki i dostawą urządzeń i finalnie ich montażem. Często także są w stanie pomóc w organizacji finansowania pomostowego czy wesprzeć inwestora w pozyskaniu kredytu. Stąd nazwa EPC – Engineering, Procurement, and Construction.

Kwestia, która do tej pory nie była poruszana na portalu to podatkowe traktowanie tego typu usług, szczególnie z perspektywy VAT, a właściwie zastosowania mechanizmu podzielnej płatności (MPP).

Należy sobie zdawać sprawę, że o ile inwestycje w OZE są rozwojowe z punktu widzenia prowadzenia biznesu, o tyle rozliczenia podatkowe z nimi związane mogą być skomplikowane i zniechęcające do inwestycji. Wątpliwości mogą budzić nie tylko zasady opodatkowania podatkiem od nieruchomości, ale także rozliczania usług dla VAT czy kosztów finansowania.

Montaż kompletnych farm fotowoltaicznych jak już wspomniano na początku jest procesem złożonym, a przez to trudnym do zakwalifikowania na potrzeby opodatkowania VAT. Kontrakt EPC obejmuje dostawę towarów (np. paneli, falowników, transformatorów), jak również usługi, od projektowych, przez wykonawcze, instalacyjne jak i szereg innych, które prowadzą do finalnego projektu – farmy solarnej gotowej do użytku.

Na gruncie ustawy VAT tego typu świadczenia określane są jako usługi złożone czy kompleksowe. W praktyce, w pewnych okolicznościach formalnie odrębne świadczenia (np. dostawa paneli, montaż paneli), które mogą być świadczone oddzielnie, należy uznać za jedną kompleksową operację na gruncie VAT. Przy czym, aby zastosować właściwą stawkę należy ustalić jej charakter. W tym celu należy określić jeden lub więcej elementów dominujących (podstawowych) oraz usługi pomocnicze (dodatkowe). W szczególności usługę należy uznać za dodatkową w stosunku do usługi podstawowej, jeżeli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz środek umożliwiający lepsze wykorzystanie świadczonej usługi podstawowej.

Po takiej wstępnej analizie, należy sklasyfikować te główne świadczenia, gdyż konsekwentnie całość kontraktu będzie opodatkowana VAT na takich zasadach jak te świadczenia.

Na gruncie obecnie funkcjonujących przepisów VAT niezwykle istotne jest prawidłowe określenie PKWIU świadczonej i nabywanej usługi. Szczególne jest to ważne dla pewnego rodzaju usług wymienionych w załączniku 15 do ustawy o podatku od towarów i usług, które podlegają systemowi podzielnej płatności (cześć wynagrodzenia wartości VAT jest przesyłana na odrębny rachunek). Przypomnijmy, że nieprawidłowe zakwalifikowanie usługi może wiązać się z pewnymi sankcjami (dodatkowe zobowiązanie w VAT, brak możliwości uznania wydatku za koszt podatkowy, grzywna za błędne przygotowanie deklaracji czy nawet odpowiedzialność karna- skarbowa).

W polskich przepisach ustawy o VAT oraz w oficjalnych objaśnieniach Ministerstwa Finansów nie ma jednak wprost informacji, czy obowiązkowy MPP odnosi się do usług świadczonych w ramach kontraktu EPC. Zgodnie z interpretacjami podatkowymi wydanymi przez polskie organy podatkowe, nie ma obowiązku stosowania podzielnej płatności w odniesieniu do usług złożonych (składających się także z niektórych usług/towarów wymienionych we wspominanym już załączniku nr 15), jeżeli główne – dominujące świadczenie nie jest wymienione w załączniku nr 15 (na przykład interpretacja nr 0112-KDIL4.4012.452.2019.1.TKU).

Jak jednak określić co jest świadczeniem głównym w przypadku kontraktu EPC?

Dla przykładu, budowa elektrowni jest wymieniana w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) pod symbolem 42.22.23.0, co oznacza, że świadczący tego typu usługi powinien wystawić fakturę z opisem mechanizm podzielnej płatności, a jej odbiorca dokonać płatności z podziałem na VAT i kwotę netto. Jednak czy w przypadku kontraktu EPC można mówić, że jest to budowa elektrowni?

Budowa jak sama nazwa wskazuje polega na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego. Farmy fotowoltaiczne nie są uznawane za tego typu obiekty, bardziej należy uznać je za urządzenia. Idąc tym tokiem rozumowania warto przyjrzeć się innemu grupowaniu  – PKWiU 33.20.50.0 tj. usłudze instalowania urządzeń elektrycznych. Głównym celem kontraktu EPC jest wyposażenie nabywcy w sprawne urządzenia elektryczne gotowe do produkcji energii. Co do zasady, nabywca takiej farmy nie jest zainteresowany samymi panelami ani nawet pracami budowlanymi polegającymi na postawieniu fundamentów czy betonowej podstawy.

Przejmując takie podejście, należy uznać, że świadczeniem głównym – celem wykonania kontraktu jest zainstalowanie urządzeń elektrycznych (ogniw, inwerterów) w taki sposób, aby były w stanie przetwarzać energię słoneczną w prąd. Co więcej klasyfikację PKWIU 33.20.50. proponuje również GUS (dla porównania interpretacja nr 0111-KDIB3-1.4012.257.2020.2.IK).

Na zakończenie należy wskazać, że treść kontraktów EPC może być różna. Przykładowo część czynności może być wykonana odrębnie i podlegać samodzielnemu rozliczaniu dla VAT (np. wybudowanie ogrodzenia czy drogi, które to usługi podlegają MPP). Należy więc szczegółowo przeanalizować zakres wykonywanych prac. Natomiast w przypadku wątpliwości można skorzystać z funkcjonujących instytucji w prawie podatkowym: interpretacji indywidualnej czy wiążącej informacji stawkowej.

Urszula Płusa-Szpadzik, manager, doradca podatkowy, członek zespołu ekspertów w Accreo wspierającego inwestycje w branży fotowoltaicznej. Kontakt: +48 664 758 628, e-mail: urszula.plusa-szpadzik@accreo.pl.