Przepisy regulujące zakres opodatkowania tzw. podatkiem minimalnym jednoznacznie wskazują, że opodatkowaniu podlegają przychody z budynków stanowiących własność lub współwłasność podatnika. Wykładnia literalna przepisów nie pozostawia zatem wątpliwości – jedynie właściciel bądź współwłaściciel nieruchomości może zostać uznany za podatnika podatku minimalnego. Konsekwentnie, użytkownik budynku, niebędący jego właścicielem ani współwłaścicielem, nie powinien być obciążany podatkiem minimalnym od przychodów uzyskiwanych z przyjętej do używania nieruchomości – także w sytuacji, gdy dokonuje od niej odpisów amortyzacyjnych. Dotychczas fiskus podzielał takie stanowisko, w ostatnim czasie zmienił jednak zdanie, rozszerzając zakres opodatkowania o budynki niestanowiące co prawda własności (współwłasności) podatnika, ale wprowadzone przez niego do ewidencji środków trwałych podlegających amortyzacji.

W sprawie dotyczącej podatku minimalnego od przychodów z budynków wybudowanych na cudzym gruncie, organ interpretacyjny stanął na stanowisku, że to dzierżawca jest zobowiązany do obliczania i uiszczania podatku dochodowego od przychodów z budynku wybudowanego przez niego na gruncie będącym własnością wydzierżawiającego. Jednocześnie, organ podatkowy potwierdził, że wydzierżawiający nie jest podatnikiem podatku minimalnego od przychodów z tytułu własności budynku wybudowanego przez dzierżawcę. To konkluzja z najnowszej interpretacji Dyrektora KIS z 6 lutego br. (nr 0111-KDIB1-2.4010.509.2019.1.AW).

Zdaniem organu podatkowego, zobowiązanym do zapłaty podatku minimalnego jest bowiem ten podmiot, który przyjął budynek do ewidencji środków trwałych i dokonuje od niego odpisów amortyzacyjnych (dzierżawca). Tytuł własności budynku (przysługujący wydzierżawiającemu, jako właścicielowi gruntu) nie przesądza zatem ostatecznie, w ocenie organu, o kwestii obowiązku podatkowego z tytułu podatku minimalnego.

Uzasadniając swoje stanowisko, organ interpretacyjny powołał się na wykładnię celowościową analizowanych przepisów oraz intencję ustawodawcy, wskazując, że podmiotem obowiązanym do zapłaty podatku minimalnego jest co do zasady właściciel (współwłaściciel) budynku, niemniej jednak ustawodawca posługuje się pojęciem własności (współwłasności) w odniesieniu do prawa dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Tym samym, dla potrzeb ustalenia podmiotu odpowiedzialnego za rozliczanie podatku minimalnego, organ zrównał dokonywanie odpisów amortyzacyjnych z prawem własności.

Analogiczne stanowisko wyrażone zostało przez Dyrektora KIS w interpretacji indywidualnej z 5 lutego br. (nr 0111-KDIB1-2.4010.492.2019.1.AW).

To pierwsze interpretacje indywidualne, wydane na gruncie aktualnego stanu prawnego (obowiązującego od 1 stycznia 2019 r.), w których użytkownik budynku, niebędący jego właścicielem ani współwłaścicielem, został uznany za podatnika podatku minimalnego, w związku z dokonywaniem odpisów amortyzacyjnych od przyjętej do używania nieruchomości.
Dotychczasowe stanowisko organów podatkowych w zakresie opodatkowania przychodów z budynków wybudowanych na cudzym gruncie było korzystne zarówno dla dzierżawców, jak i dla wydzierżawiających. Dzierżawca nie był uznawany za podatnika podatku minimalnego z uwagi na brak prawa własności (współwłasności) nieruchomości. Takie rozstrzygnięcie Dyrektor KIS podjął w interpretacjach indywidualnych z 18.06.2019 r. (nr 0114-KDIP2-1.4010.121.2019.1.JC) oraz 05.04.2019 r. (nr 0111-KDIB1-1.4010.48.2019.1.SG).

Nowy kierunek interpretacyjny w tym zakresie znajdzie zapewne szersze przełożenie w praktyce, w tym w odniesieniu do przychodów z budynków przyjętych do używania na podstawie umowy leasingu finansowego, których opodatkowanie na gruncie aktualnie obowiązujących przepisów także wzbudza uzasadnione wątpliwości. Stosując per analogiam nowe, niekorzystne dla dzierżawców stanowisko w sprawie opodatkowania przychodów z budynków wybudowanych na cudzym gruncie, należy spodziewać się, że organy podatkowe z tożsamych powodów będą uznawać leasingobiorcę za podatnika podatku minimalnego – z uwagi na dokonywanie przez niego odpisów amortyzacyjnych od budynku przyjętego do używania, choć nie jest on jego właścicielem.